Τα τσιμπήματα από μέδουσες (κεντριά) είναι συνηθισμένα και τα περισσότερα από αυτά δεν χρειάζονται ιατρική εξέταση. Αλλά τα τσιμπήματα από ορισμένες μέδουσες είναι επικίνδυνα και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή αντίδραση ή ακόμα και θάνατο. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι να κάνετε εάν σας τσιμπήσει μέδουσα.
Ποια συμπτώματα σχετίζονται με τα τσιμπήματα μεδουσών;
Τα συμπτώματά σας θα εξαρτηθούν από τον τύπο τσιμπήματος μεδουσών που έχετε.
Μέδουσες μπλε μπουκαλιού
Τα τσιμπήματα από μέδουσες μπλε μπουκαλιού (που ονομάζονται επίσης πορτογαλικές μέδουσες του πολέμου) είναι πολύ συνηθισμένα. Τα τσιμπήματά τους είναι επώδυνα, αλλά συνήθως δεν χρειάζονται ιατρική περίθαλψη.
Τα τσιμπήματα μπορούν να προκαλέσουν:
- έντονο πόνο που διαρκεί μία ή περισσότερες ώρες.
- κόκκινη γραμμή στο σημείο που το δέρμα σας έρχεται σε επαφή με τα πλοκάμια της μεδούσας, που διαρκεί μία ή περισσότερες ημέρες
Άλλες μέδουσες:
Άλλες μέδουσες που βρίσκονται στα νερά είναι:
- μωβ κεντρί
- μέδουσες με τρίχες
Αυτές οι μέδουσες μπορεί να προκαλέσουν:
- πόνο που διαρκεί μία ή περισσότερες ώρες
- κόκκινη γραμμή στο σημείο του τσιμπήματος, που διαρκεί μία ή περισσότερες ημέρες
Μέδουσες τύπου box
Οι μέδουσες τύπου box είναι οι πιο επικίνδυνες μέδουσες και τα πλοκάμια τους είναι πολύ μακριά και είναι πιθανό να αγγίξουν μεγαλύτερο μέρος του δέρματός σας. Ένα τσίμπημα από μια μέδουσα τύπου box μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο και κόκκινες, μαστιγωτές γραμμές. Εάν τσιμπήσετε έντονα, η καρδιά σας μπορεί να σταματήσει, προκαλώντας θάνατο. Αυτό μπορεί να συμβεί σε 20 έως 30 λεπτά.
Άλλες μέδουσες τύπου box jellys
Αυτοί οι τύποι μεδουσών είναι μικροί και το τσίμπημά τους μπορεί να μην γίνει αντιληπτό στην αρχή. Τα συμπτώματα του συνδρόμου Irukandji μπορεί να εμφανιστούν 20 έως 30 λεπτά μετά το τσίμπημα και περιλαμβάνουν:
- έντονο πόνο στην πλάτη, την κοιλιά, το στήθος και τους μύες
- ταχυκαρδία (αυξημένος καρδιακός ρυθμός)
- υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση)
- άγχος και διέγερση
- ναυτία (αίσθημα αδιαθεσίας) και έμετο
- Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην καρδιά σας.
Τι προκαλεί τα τσιμπήματα μεδουσών;
Ένα τσίμπημα μεδουσών συμβαίνει όταν τα πλοκάμια τους αγγίζουν το δέρμα σας. Τα κεντρικά κύτταρα στο πλοκάμι (που ονομάζονται νηματοκύστεις) εκτοξεύουν δηλητηριώδες δηλητήριο στο δέρμα σας. Το πόσο έντονο είναι το τσίμπημά σας εξαρτάται από τον τύπο της μεδούσας και από το πόσο τα πλοκάμια τους άγγιξαν το δέρμα σας.
Πώς διαγιγνώσκεται η αιτία των τσιμπημάτων από μέδουσες;
Ο γιατρός σας θα σας ρωτήσει για τα συμπτώματά σας και αν είδατε τι είδους μέδουσα σας τσίμπησε. Θα εξετάσει την περιοχή του τσιμπήματος και θα ελέγξει τα ζωτικά σας σημεία – τον σφυγμό, την αρτηριακή σας πίεση, την αναπνοή και τη θερμοκρασία σας.
Πότε πρέπει να δω γιατρό;
Επισκεφθείτε γιατρό εάν σας έχει τσιμπήσει μέδουσα και έχετε έντονο πόνο που δεν βελτιώνεται ή άλλα συμπτώματα. Εάν νομίζετε ότι έχετε σύνδρομο Irukandji, πηγαίνετε στο νοσοκομείο.
Πότε πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα φροντίδα;
Μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβετε ποιο είδος μέδουσας σας έχει τσιμπήσει γι’αυτό ζητήστε βοήθεια από ναυαγοσώστη, εάν μπορείτε.
Πώς αντιμετωπίζονται τα τσιμπήματα μέδουσας;
Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από τον τύπο του τσιμπήματος από μέδουσα που έχετε. Πολλά τσιμπήματα μέδουσας μπορούν να αντιμετωπιστούν με απλά μέτρα πρώτων βοηθειών.
Πρώτες βοήθειες για τσιμπήματα μέδουσας μπλε μπουκαλιού
Εάν σας έχει τσιμπήσει μέδουσα μπλε μπουκαλιού:
- πλύνετε το σημείο του τσιμπήματος με θαλασσινό νερό (όχι γλυκό νερό)
- αφαιρέστε τυχόν πλοκάμια με το χέρι ή ξεπλύνετέ τα με θαλασσινό νερό
- βάλτε το προσβεβλημένο άκρο σας σε ζεστό νερό (45ºC) για 20 λεπτά. βεβαιωθείτε ότι το ζεστό νερό δεν θα σας κάψει
- Εάν δεν μπορείτε να βάλετε το άκρο σας σε ζεστό νερό, δοκιμάστε ένα ζεστό ντους ή τρεχούμενο ζεστό νερό πάνω από το σημείο του τσιμπήματος. Το ζεστό νερό είναι καλύτερο από τις παγοκύστες για τη μείωση του πόνου από τα τσιμπήματα μέδουσας μπλε μπουκαλιού.
- Μην βάζετε ξίδι στο τσίμπημα. Μπορεί να αυξήσει τον πόνο από τα τσιμπήματα μέδουσας μπλε μπουκαλιού.
Πρώτες βοήθειες για άλλα τσιμπήματα μεδουσών
- Πρώτες βοήθειες για άλλα τσιμπήματα μεδουσών:
- πλύνετε το σημείο του τσιμπήματος με θαλασσινό νερό (όχι γλυκό νερό)
- αφαιρέστε τυχόν πλοκάμια με το χέρι ή ξεπλύνετέ τα με θαλασσινό νερό
- σκεφτείτε να βάλετε το προσβεβλημένο άκρο σας σε ζεστό νερό (45ºC) για 20 λεπτά — βεβαιωθείτε ότι το ζεστό νερό δεν θα σας κάψει
- Μην βάζετε ξίδι στο τσίμπημα. Μπορεί να αυξήσει τον πόνο σας.
Πρώτες βοήθειες και θεραπεία για σοβαρά τσιμπήματα μεδουσών:
Εάν το άτομο είναι αναίσθητο, κάντε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ).
Οι πρώτες βοήθειες για ένα σοβαρό τσίμπημα μεδουσών περιλαμβάνουν:
- αφαίρεση τυχόν πλοκαμιών με το χέρι ή πλύσιμό τους με θαλασσινό νερό (όχι γλυκό νερό)
- μόλις αφαιρεθούν τα πλοκάμια, βάζοντας ξίδι στο σημείο του τσιμπήματος — το ξίδι απενεργοποιεί τα κύτταρα που τσιμπούν χρησιμοποιώντας παγοκύστες
Πηγαίνετε στο νοσοκομείο, καθώς μπορεί να χρειαστείτε θεραπεία με:
- αντιβιοτικό
- ισχυρά παυσίπονα
- παρακολούθηση καρδιάς
Επιπλοκές από τσιμπήματα μέδουσας
Τα τσιμπήματα από μέδουσα μπλε μπουκάλα μπορεί να προκαλέσουν φουσκάλες που χρειάζονται επίδεσμο.
Πολύ σπάνια, μετά από ένα τσίμπημα από μέδουσα μπλε μπουκάλα, ορισμένοι άνθρωποι έχουν:
- ναυτία
- έμετο
- κοιλιακό πόνο
- μυϊκό πόνο
- δυσκολίες στην αναπνοή
Αυτό συμβαίνει σε λιγότερους από 1 στους 100 ανθρώπους που δέχονται τσιμπήματα.
Μπορούν να προληφθούν τα τσιμπήματα μεδουσών;
Για να αποτρέψετε τα τσιμπήματα μεδουσών, μείνετε μακριά από τη θάλασσα όταν υπάρχουν προειδοποιήσεις για τις μέδουσες — ειδικά κατά την περίοδο των τσιμπημάτων.
Η περίοδος των τσιμπημάτων είναι συνήθως από τα τέλη της άνοιξης έως τις αρχές του φθινοπώρου.
Μην αγγίζετε μέδουσες στο νερό ή στην παραλία.
Είναι καλή ιδέα να κολυμπάτε μόνο σε παραλίες που ελέγχονται. Με αυτόν τον τρόπο, βρίσκεστε κοντά σε έναν ναυαγοσώστη που μπορεί να δώσει πρώτες βοήθειες ή να καλέσει ασθενοφόρο εάν χρειαστεί.
Πηγή: https://www.healthdirect.gov.au/jellyfish-stings
Clear Skin, Δερματολογικό Ιατρείο, Θηβών 166, Περιστέρι 121 31, τηλ. 21 0575 7490