Τι πρέπει να γνωρίζετε
Τα κονδυλώματα αποτελούν το συχνότερο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Μεταδίδονται κατά τη σεξουλική επαφή λόγω τριβής και επακόλουθης εισόδου του ιού σε σημεία μικροτραυματισμών. Συνηθέστεροι τρόποι μετάδοσης είναι η κολπική επαφή αλλά και η πρωκτική και στοματογεννητική.
Η πλειοψηφία των σεξουαλικώς ενεργών ατόμων (ανδρών και γυναικών) έχει έρθει σε επαφή με τουλάχιστον έναν υπότυπο HPV που προκαλεί κονδυλώματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι θα εμφανίσουν και ανάλογες βλάβες. Σε ένα ποσοστό των ατομων ο οργανισμός τους θα αποβάλλει τον ιό χωρίς να εμφανίσει ποτέ κονδυλώματα, ένα δεύτερο ποσοστό θα φέρει το ιό χωρίς βλάβες ενώ ένα τρίτο ποσοστό είναι αυτό που εμφανίζει κονδυλώματα σε άγνωστο χρονικό διάστημα μετά την μετάδοση του ιού. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό σε σχέση με τους άνδρες να εμφανίσουν κλινικά κονδυλώματα.
Τα κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν στο δέρμα και το βλεννογόνο της γεννητικής χώρας (εξωτερικά γεννητικά όργανα ανδρών και γυναικών, κόλπο και τράχηλο της μήτρας, βάλανος και ουρήθρα στους άνδρες), περιπρωκτικά αλλά και αλλά και στη στοματική κοιλότητα.
Η εικόνα τους, το χρώμα τους και το μέγεθος τους ποικίλει. Συνήθως γίνονται άμεσα αντιληπτά από τον ασθενή αν και αυτό δεν είναι πάντα εφικτό τόσο λόγω άτυπης εικόνας ή πολύ μικρού μεγέθους, όσο και λόγω εντόπισης (περιπρωκτικά, στη στοματική κοιλότητα κ.α).
Τα κονδυλώματα ανήκουν στα ιογενή νοσήματα και προκαλούνται από κάποια στελέχη HPV ιών (Ιών των Ανθρώπινων Κονδυλωμάτων). Οι HPV ιοί γενικά είναι πολυάριθμοί και προκαλούν ποικίλες βλάβες στον άνθρωπο ανάλογα με τον τύπο τους.
Τα κονδυλώματα είναι κατά κανόνα καλοήθη. Μόνο κάποιοι υπότυποι HPV είναι υψηλού κινδύνου και ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβες που αν δεν διαγνωσθούν έγκαιρα δυνητικά μπορεί να προκαλέσουν προκαρκινωματώδεις βλάβες κυρίως στον τράχηλο της μήτρας και τον πρωκτό.
Τα κονδυλώματα πρέπει να θεραπεύονται το συντομότερο δυνατόν τόσο λόγω του κινδύνου μετάδοσης τους κατά τη σεξουαλική επαφή όσο και λόγω της τάσης τους να αυξάνονται σε μέγεθος αλλά και αριθμό λόγω αυτοενοφθαλμισμού. Οι θεραπευτικές επιλογές είναι πολλές και η τελική απόφαση θα ληφθεί από το ιατρό σε συνεννόηση με τον ασθενή με βάση τον αριθμό, τη θέση αλλά και την προτίμηση του ασθενούς.
Η θεραπεία των βλαβών δε σημαίνει και θεραπεία του ιού καθώς αυτός δύναται να παραμένει σε λανθάνουσα μορφή στον ασθενή. Για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων χρησιμοποιούνται τοπικές αγωγές με κρέμες/ διαλύματα ή θεραπείες που εφαρμόζονται από τον ιατρό σε επίπεδο ιατρείου και αποσκοπούν στην καταστροφή των βλαβών.
Οι τοπικές θεραπείες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: στα κυτταροτοξικά σκευάσματα και στα ανοσοτροποποιητικά. Η τοπική εφαρμογή κυτταροτοξικών φαρμάκων στοχεύει στην καταστροφή των προσβεβλημένων κυττάρων (σαλικυλικό ή τριχλωροξικό οξύ) ή την αναστολή του πολλαπλασιασμού τους (ποδοφυλίνη, ποδοφυλοτοξίνη). Οι ανοσοτροποποιητικές κρέμες τροποποιούν τοπικά τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς, ώστε να επιτυγχάνεται αναστολή της ανάπτυξης των προσβεβλημένων από τον ιό κυττάρων. Στις τοπικές θεραπείες των εξωτερικών οξυτενών κονδυλωμάτων περιλαμβάνονται και οι σινεκατεχίνες.
Στο χώρο του ιατρείου τα κονδυλώματα θεραπεύονται με εφαρμογή κρυοθεραπείας, διαθερμοπηξίας- εξάχνωση με ηλεκτροκαυτηρίαση, CO2 laser και χειρουργική αφαίρεση. Το CO2 laser αποτελεί πλέον τη μέθοδο εκλογής! Μας δίνει τη δυνατότητα να απαλλάσσουμε τους ασθενείς μας από τις βλάβες που προκαλεί ο HPV σε μία μόνο συνεδρία, χωρίς πόνο και με ταχεία επούλωση. Από το 2007 και μετά είναι διαθέσιμο στη χώρα μας το εμβόλιο έναντι του HPV με δύο σκευάσματα διαθέσιμα που προφυλάσσουν έναντι του 70% των ιών που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αλλά και του 90% των υποτύπων που προκαλούν κονδυλώματα (για το ένα εκ των δύο). Ο εμβολιασμός για HPV κατατάσσεται στο βασικό εμβολιασμό και χορηγείται δωρεάν για τις ηλικίες 9 έως 26 ετών σε άνδρες και γυναίκες.