Η κοινή ακμή είναι μια συχνή πάθηση που προσβάλλει κυρίως εφήβους και σπανιότερα ενήλικες και των δυο φύλων.
Πρόκειται για μία χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια του τριχοσμηγματογόνου θυλάκου. Είναι ένα πολυπαραγοντικό νόσημα με ποικίλους ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της.
Κύρια αίτια:
- υπερπλασία των σμηγματογόνων αδένων με συνοδό σμηγματόρροια ως αποτέλεσμα της επίδρασης των ανδρογόνων
- διαταραχή της κερατινοποίησης των τριχοσμηγματογόνων θυλάκων που οδηγεί στην απόφραξη τους και την δημιουργία των φαγεσώρων
- αποικισμός των τριχοσμηγματογόνων θυλάκων από βακτηρίδια με κυρίαρχο το Propionibacterium acnes και Staphylococcus epidermidis τα οποία επάγουν την φλεγμονή, μαζί με την δράση διαφόρων προφλεγμονωδών λιπιδίων και κυτοκινών.
Στην εμφάνιση της ακμής ευνοούν επίσης οι ορμονικές διαταραχές, η λήψη φαρμάκων (π.χ. κορτιζόνη) , η χρήση μη κατάλληλων καλλυντικών, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λιπαρά και υδατάνθρακες, το στρές κ.α.
Η ακμή εντοπίζεται κυρίως σε πρόσωπο, στήθος, ράχη και ώμους, περιοχές πλούσιες σε σμηγματογόνους αδένες.
Μπορεί να είναι μη φλεγμονώδης, φλεγμονώδης ή μικτή.
- μη φλεγμονώδης χαρακτηρίζεται από ανοιχτούς και κλειστούς φαγεσώρες, τα γνωστά μας «μαύρα στίγματα»
- φλεγμονώδης χαρακτηρίζεται από ερυθρές βλατίδες, φλύκταινες με πύον, οζίδια ή/και κύστεις. Ανάλογα με το είδος της ακμής και την ηλικία του ασθενούς ο δερματολόγος επιλέγει την κατάλληλη θεραπεία για κάθε ασθενή.
Συνήθως για τη μη φλεγμονώδη ακμή προτιμάται τοπική αγωγή, ενώ για τη φλεγμονώδη μπορεί να εφαρμοστεί τοπική ή συστηματική αγωγή, ανάλογα με τη βαρύτητά της.
Η συστηματική αγωγή περιλαμβάνει τις αντιβιώσεις και την ισοτρετινοΐνη. Η τελευταία αποτελεί την πλέον πολυσυζητημένη, αλλά και αποτελεσματική θεραπεία της φλεγμονώδους ακμής. Έχει κατηγορηθεί αρκετά από τους επαγγελματίες του χώρου της υγείας, ωστόσο είναι ένα σημαντικό όπλο στη φαρέτρα των δερματολόγων και χορηγείται χωρίς ρίσκο κάτω από την επίβλεψή τους.
Εναλλακτικά μπορούν να εφαρμοστούν θεραπείες στο ιατρείο, χημικά peelings, microdermabration και φωτοθεραπείες.
Τέλος θεραπείες με χρήση χημικών peelings, microneedling και lasers μπορούν να πραγματοποιηθούν στο ιατρείο προκειμένου να αντιμετωπισθούν τυχόν ουλές ακμής.
Η ακμή αποτελεί ένα νόσημα με σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχολογία και την κοινωνική ζωή των ασθενών. Έτσι η αξία θεραπεία της δεν θα πρέπει να υποεκτιμάται. Η έγκαιρη θεραπεία επιπλέον είναι απαραίτητη και για την πρόληψη από την εμφάνιση των ουλών.