Η κνίδωση αποτελεί μια συχνή πάθηση του δέρματος. Χαρακτηριστικά 1 στους 5 ανθρώπους παρουσιάζει ένα επεισόδιο κνίδωσης στη ζωή του. Πήρε το όνομά της από την αρχαία ελληνική λέξη «κνίδη», που σημαίνει τσουκνίδα, διότι εκδηλώνεται ως κνησμώδες εξάνθημα που ομοιάζει με αυτό που εμφανίζεται μετά από επαφή με τσουκνίδα.
Η κνίδωση χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση πομφών, δηλ. σαφώς περιγεγραμμένων ρόδινων οιδηματωδών πλακών με διάμετρο από λίγα χιλιοστά έως πολλά εκατοστά, που μπορεί να συρρέουν και να σχηματίζουν μεγάλες πλάκες «σαν γεωγραφικό χάρτη». Οι πομφοί συνοδεύονται κυρίως από κνησμό και σπανιότερα από αίσθημα καύσου ή τσιμπήματος. Επίσης έχουν μεταναστευτικό χαρακτήρα. Δηλ. εμφανίζονται σε ένα σημείο του σώματος, διαρκούν λίγα λεπτά της ώρας έως 1-2 μέρες, εξαφανίζονται αυτόματα χωρίς να καταλείπουν σημάδι και επανεμφανίζονται σε κάποιο άλλο σημείο. Μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος (κορμό, πρόσωπο, άκρα, τριχωτό κεφαλής) κ σε ποσοστό 40% μπορεί να συνοδεύονται από αγγειοοίδημα. Το αγγειοοίδημα αποτελεί εν τω βάθει οίδημα του δέρματος ή των βλεννογόνων, που διαρκεί έως και 72 ώρες. Συνήθως είναι ασυμπτωματικό ή συνοδεύεται από αίσθημα τάσης, καύσου ή κνησμού.
Η κνίδωση διακρίνεται σε οξεία, όταν τα συμπτώματα διαρκούν λιγότερο από 6 μήνες, και σε χρόνια, όταν διαρκούν περισσότερο απο 6 μήνες.
Τα αίτια της οξείας κνίδωσης είναι κυρίως οι λοιμώξεις, ιογενείς ή βακτηριακές, τα φάρμακα, σπανιότερα τροφές (π.χ. Θαλασσινά, ξηροί καρποί) και το stress ,ενώ η χρόνια κνίδωση μπορεί να σχετίζεται και με τα αυτάνοσα νοσήματα, ή σπανιότερα με κακοήθειες. Ένα καλό ιστορικό είναι σημαντικό για την εντόπιση του πιθανού αιτίου, αν και το 50% των πασχόντων δεν ανευρίσκουμε αίτιο και τότε μιλάμε για τη χρόνια αυθόρμητη κνίδωση.
Η θεραπεία της κνίδωσης είναι κατεξοχήν τα αντισταμινικά (επί το πλείστον τα μη κατευναστικά δηλαδή αυτά που δεν φέρνουν υπνηλία). Επίσης η αντιμετώπιση ενός πιθανού αιτίου συμβάλλει στην αποδρομή της κνίδωσης. Κορτικοστεροειδή συστηματικά χρησιμοποιούνται όταν τα συμπτώματα είναι σοβαρά και το εξάνθημα είναι εκτεταμένο. Συχνά συστήνεται δίατα αποφυγής τροφών που συμβάλλουν στην έκκριση ισταμίνης (π.χ. ψάρια, θαλασσινά, ξηροί καρποί).
Η οξεία κνίδωση έχει πολύ καλή πρόγνωση. Η χρόνια κνίδωση υποχωρεί σε διάστημα περίπου ενός έτους στο 50% των ασθενών, ενώ οι φυσικές κνιδώσεις μπορεί να διαρκέσουν έως και 2-5 έτη.