Οι πανάδες ή αλλιώς μέλασμα είναι μια συχνή, επίκτητη διαταραχή της μελάγχρωσης του δέρματος.
Χαρακτηρίζεται από ακανόνιστες κηλίδες με χρώμα ανοικτό έως σκούρο καφέ, γκρίζο ή μαύρο.
Εντοπίζεται συχνότερα στο πρόσωπο, κυρίως μέτωπο, ζυγωματικά, μύτη, πηγούνι, άνω χείλος, αλλά και
στο λαιμό στο ντεκολτέ και τα χέρια. Προσβάλλονται συχνότερα οι γυναίκες με σκούρο φωτότυπο.
Οι πανάδες είναι βλάβες του δέρματος που οφείλονται σε αυξημένη συγκέντρωση μελανίνης στην
επιδερμίδα και στο άνω χόριο. Αν και τα αίτια τους δεν είναι πλήρως κατανοητά, φαίνεται ότι η εμφάνιση
τους σχετίζεται ως επί το πλείστον με την έκθεση στον ήλιο. Επίσης τα φάρμακα (π.χ. αντισυλληπτικά),
οι ορμονικές διαταραχές, η γενετική προδιάθεση, η εγκυμοσύνη είναι κάποιοι παράγοντες που έχουν
ενοχοποιηθεί.
Οι πανάδες διακρίνονται σε 4 τύπους :
1. Στον επιδερμιδικό, όπου υπάρχει αύξηση μελανίνης κατ ́ εξοχήν στην επιδερμίδα και φαίνεται να
ανταποκρίνεται καλύτερα στις θεραπείες.
2. Στο χοριακό τύπο όπου υπάρχει αύξηση της μελανίνης στα μελανοφάγα στο χόριο και έχει μέτρια
ανταπόκριση στις θεραπείες.
3. Στο μικτό τύπο όπου υπάρχει αύξηση της μελανίνης και στην επιδερμίδα και το χόριο και
αντιμετωπίζονται δυσκολότερα.
4. Στον ακαθόριστο τύπο που συναντάται συχνότερα στους σκούρους φωτότυπους V-VI κατά Fitzpatrick.
Η καλύτερη θεραπεία για τις πανάδες είναι η πρόληψη! Θα πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση στην
ηλικακή και υπεριώδη ακτινοβολία και συστήνεται η τακτική εφαρμογή αντιηλιακού ευρέως φάσματος. Για
την αντιμετώπιση των ήδη εγκατεστημένων πανάδων υπάρχει μια μεγάλη γκάμα θεραπειών.
Υπάρχουν τοπικές θεραπείες που εφαρμόζει ο ασθενής σπίτι με έτοιμα σκευάσματα ή μίγματα που
περιέχουν λευκαντικούς παράγοντες, όπως η υδροκινόνη, η τρετινοϊνη, το αζελαϊκό οξύ, το ασκορβικό
οξύ, το τρανεξαμικό οξύ. Επίσης υπάρχουν θεραπείες που εφαρμόζονται στο Ιατρείο από τον
Δερματολόγο. Τέτοιες είναι τα χημικά peelings που στόχο έχουν την απομάκρυνση της μελανίνης ή την
αναστολή της παραγωγής της. Τα peelings εφαρμόζονται μόνα τους ή σε συνδυασμό με θεραπείες
dermapen και απαιτούνται τουλάχιστον 3-4 συνεδρίες για να έχουμε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
Επίσης διάφοροι τύποι laser όπως Q-switched και pulsed dye laser χρησιμοποιούνται για την θεραπεία
του μελάσματος, κυρίως του χοριακού και μικτού τύπου. Τέλος τα fractional lasers εφαρμόζονται για τη
θεραπεία του μελάσματος με έγκριση από τον FDA. Γίνονται συνήθως 4-6 συνεδρίες ανά 1 μήνα και
μπορούν να συνδυαστούν με τοπικές θεραπείες με υδροκινόνη στο σπίτι.